અદાણી-હિંડનબર્ગ વિવાદ: સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશ અનામત રાખ્યો, સેબીનો બચાવ કર્યો
સુપ્રીમ કોર્ટે અદાણી-હિંડનબર્ગ વિવાદ પર પોતાનો આદેશ અનામત રાખ્યો હતો, જેમાં અદાણી જૂથ દ્વારા શેરના ભાવમાં હેરાફેરીના આરોપોનો સમાવેશ થાય છે. કોર્ટે કહ્યું કે તેની પાસે બજાર નિયમનકાર સેબીને બદનામ કરવાનું કોઈ કારણ નથી અને તેને રોકાણકારોને વોલેટિલિટીથી બચાવવા કહ્યું.
નવી દિલ્હી: અદાણી-હિંડનબર્ગ વિવાદ તાજેતરના સમયમાં ભારતીય શેરબજારમાં સૌથી વધુ વિવાદાસ્પદ મુદ્દાઓમાંથી એક છે. હિંડનબર્ગ રિસર્ચ, યુએસ સ્થિત ફર્મે અદાણી જૂથ પર કપટપૂર્ણ વ્યવહારો અને હેરાફેરી દ્વારા તેના શેરના ભાવમાં વધારો કરવાનો આરોપ મૂક્યો હતો. અદાણી જૂથે આરોપોને નકારી કાઢ્યા હતા અને તમામ નિયમો અને નિયમોનું પાલન કરવાનો દાવો કર્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે હસ્તક્ષેપ કરીને મામલાની તપાસ કરવા માટે નિષ્ણાત સમિતિની નિમણૂક કરી હતી. સમિતિએ અદાણી જૂથને ક્લીનચીટ આપી હતી, પરંતુ અરજદારોએ તેના અહેવાલને પડકાર્યો હતો અને કોર્ટની દેખરેખ હેઠળની તપાસની માંગ કરી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે પોતાનો આદેશ અનામત રાખ્યો હતો અને આ કેસમાં બજાર નિયમનકાર સેબીની ભૂમિકાનો બચાવ કર્યો હતો.
સુપ્રિમ કોર્ટે શુક્રવારે અદાણી-હિંડનબર્ગ વિવાદ અંગેની અરજીઓ પર પોતાનો આદેશ અનામત રાખ્યો હતો. મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડી વાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની બેંચે કહ્યું કે તે કોઈ વૈધાનિક નિયમનકારને મીડિયામાં પ્રકાશિત થયેલ "ગોસ્પેલ સત્ય" તરીકે લેવાનું કહી શકે નહીં.
કોર્ટે સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (સેબી)ને પૂછ્યું કે શેરબજારમાં અસ્થિરતા અથવા ટૂંકા વેચાણને કારણે રોકાણકારો સંપત્તિ ગુમાવે નહીં તેની ખાતરી કરવા તે ભવિષ્યમાં શું કરવા માગે છે. ખંડપીઠે એ પણ અવલોકન કર્યું હતું કે તેની સમક્ષ કોઈપણ સામગ્રી વિના પોતાની રીતે સ્પેશિયલ ઇન્વેસ્ટિગેશન ટીમ (SIT) ની સ્થાપના કરવી તે યોગ્ય નથી.
હિંડનબર્ગ રિપોર્ટમાં અદાણી જૂથ પર છેતરપિંડી અને હેરાફેરીનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો
આ મામલો હિંડનબર્ગ રિસર્ચના અહેવાલ સાથે સંબંધિત છે, જેમાં અદાણી જૂથ સામે કપટપૂર્ણ વ્યવહારો અને શેર-કિંમતની હેરાફેરી સહિતના આક્ષેપોનો સમાવેશ થાય છે. અદાણી ગ્રૂપે આરોપોને જૂઠાણા તરીકે ફગાવી દીધા હતા અને કહ્યું હતું કે તે તમામ કાયદાઓ અને જાહેરાતની આવશ્યકતાઓનું પાલન કરે છે.
અહેવાલમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે અદાણી જૂથે શેલ કંપનીઓનું વેબ બનાવીને તેની નેટવર્થ અને નફામાં વધારો કર્યો હતો, જેમાંથી કેટલીક શંકાસ્પદ ઑફશોર એન્ટિટી સાથે જોડાયેલી હતી. અહેવાલમાં એવો પણ આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો છે કે જૂથ આંતરિક વેપાર, બજારની હેરાફેરી અને મની લોન્ડરિંગમાં રોકાયેલું છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે મે મહિનામાં આરોપોની તપાસ માટે નિષ્ણાત સમિતિની નિમણૂક કરી હતી. સમિતિએ તેના વચગાળાના અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે તેણે અબજોપતિ ગૌતમ અદાણીની કંપનીઓમાં "હેરાફેરીની કોઈ સ્પષ્ટ પેટર્ન" જોઈ નથી અને તેમાં કોઈ નિયમનકારી નિષ્ફળતા નથી.
સેબીના ભૂતપૂર્વ અધિકારીઓ અને નિષ્ણાતોની બનેલી સમિતિએ જણાવ્યું હતું કે તેણે છ લિસ્ટેડ અદાણી કંપનીઓના શેરહોલ્ડિંગ પેટર્ન, ટ્રેડિંગ વોલ્યુમ, ભાવની હિલચાલ અને નાણાકીય નિવેદનોની તપાસ કરી હતી. તેણે એમ પણ કહ્યું હતું કે તેણે અદાણી જૂથમાં હિસ્સો ધરાવતા વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (FPIs)ની ઓળખ અને માલિકીની ચકાસણી કરી છે.
જોકે, અરજદારોએ દલીલ કરી હતી કે સમિતિનો અહેવાલ વિશ્વાસપાત્ર નથી અને આ બાબતે સેબીની તપાસ સંપૂર્ણ નથી. તેઓએ આરોપોની કોર્ટ દ્વારા દેખરેખ હેઠળની તપાસની પણ માંગ કરી હતી.
અરજદારો, જેમાં પત્રકાર, એક કાર્યકર અને ભૂતપૂર્વ અમલદારનો સમાવેશ થાય છે, જણાવ્યું હતું કે સમિતિને હિંડનબર્ગ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા મૂળ દસ્તાવેજો અને ડેટા સ્ત્રોતોની ઍક્સેસ નથી. તેઓએ એમ પણ કહ્યું કે સમિતિએ અદાણી જૂથ સાથે સંકળાયેલા ઓડિટર, બેન્કર્સ, બ્રોકર્સ અને રેટિંગ એજન્સીઓની ભૂમિકાની તપાસ કરી નથી.
સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે કહ્યું હતું કે તેની પાસે સેબીને "બદનામ" કરવાનું કોઈ કારણ નથી, કારણ કે તેની સમક્ષ બજાર નિયમનકારે શું કર્યું છે તેના પર શંકા કરવા માટે કોઈ સામગ્રી નથી. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું હતું કે તે હિંડનબર્ગ રિપોર્ટમાં "સાચી સ્થિતિ" તરીકે જે નિર્ધારિત કરવામાં આવ્યું હતું તેને માની શકતું નથી.
જો કે, કોર્ટે સેબીને પૂછ્યું કે તે રોકાણકારોને શેરબજારમાં અસ્થિરતાથી બચાવવા માટે ભવિષ્યમાં શું કરવા માંગે છે. ખંડપીઠે એમ પણ કહ્યું હતું કે જો સેબી રોકાણકારોની સુરક્ષા માટે પૂરતા પગલાં લેવામાં નિષ્ફળ જશે તો તે કોર્ટ દ્વારા દેખરેખ હેઠળની તપાસ માટે અરજદારોની અરજી પર વિચાર કરશે.
હિંડનબર્ગ રિપોર્ટ જાહેર થયા બાદથી રોકાણકારોનો વિશ્વાસ પાછો મેળવવા માટે સંઘર્ષ કરી રહેલા અદાણી જૂથ માટે સુપ્રીમ કોર્ટનો આદેશ નોંધપાત્ર ફટકો છે. આ આદેશ શેરબજારના નિયમનમાં સેબીની ભૂમિકા પર પણ સવાલો ઉભા કરે છે.
બંદરો, પાવર, માઇનિંગ અને એરપોર્ટ જેવા ક્ષેત્રોમાં રસ ધરાવતા અદાણી જૂથે જૂનમાં હિન્ડેનબર્ગનો અહેવાલ બહાર પાડ્યો ત્યારથી તેનું બજાર મૂલ્ય $40 બિલિયનથી વધુ ઘટ્યું છે. આ જૂથને અન્ય નિયમનકારો, જેમ કે ડિરેક્ટોરેટ ઑફ રેવન્યુ ઈન્ટેલિજન્સ (DRI) અને રિઝર્વ બેંક ઑફ ઈન્ડિયા (RBI) તરફથી પણ તપાસનો સામનો કરવો પડ્યો છે.
અદાણી-હિંડનબર્ગ વિવાદે સેબીની કામગીરી અને નિષ્ણાત સમિતિની વિશ્વસનીયતા પર પ્રકાશ પાડ્યો છે. અદાણી ગ્રૂપ દ્વારા શેરના ભાવની હેરાફેરીના આરોપોની કોર્ટ દ્વારા દેખરેખ હેઠળની તપાસની માંગ કરતી અરજીઓ પર સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાનો આદેશ અનામત રાખ્યો છે. કોર્ટે સેબીને શેરબજારમાં વોલેટિલિટી અને શોર્ટ સેલિંગથી રોકાણકારોને બચાવવા માટે પગલાં ભરવા પણ કહ્યું છે. કેસના પરિણામની અદાણી જૂથની પ્રતિષ્ઠા અને નસીબ પર નોંધપાત્ર અસર પડશે, જે હિંડનબર્ગ રિપોર્ટ બહાર પાડવામાં આવ્યો ત્યારથી રોકાણકારો અને મીડિયા તરફથી પ્રતિક્રિયાનો સામનો કરી રહ્યા છે.
આરબીઆઈ સેન્ટ્રલ બોર્ડ વૈશ્વિક પડકારોનો સામનો કરવા માટે ભારતીય અર્થતંત્રની સ્થિતિસ્થાપકતાને પ્રકાશિત કરીને આર્થિક અને નાણાકીય સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે બેઠક કરે છે.
ભારત 2030 સુધીમાં ઉત્સર્જનમાં 45% ઘટાડો હાંસલ કરવાના લક્ષ્ય સાથે તેની નવીનીકરણીય ઉર્જા ક્ષમતાને ઝડપી ગતિએ વિસ્તરી રહ્યું છે.
ભારતનો આર્થિક વિકાસ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના જીડીપી વત્તા કલ્યાણ મોડલ દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે, જે આર્થિક વૃદ્ધિ અને સામાજિક કલ્યાણ બંને પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.