ચીન બનાવી રહ્યું છે દુનિયાનો સૌથી મોટો ડેમ, ભારતની વાત તો છોડો... ધરતીની ગતિ પણ હલી જશે!

China Hydropower Dam: ચીન વિશ્વનો સૌથી મોટો ડેમ બનાવવા જઈ રહ્યું છે, સમાચાર એજન્સી શિન્હુઆના જણાવ્યા અનુસાર, આ પ્રોજેક્ટ ચીનના મુખ્ય ઉદ્દેશ્યોને હાંસલ કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે. જો કે નિષ્ણાતોને ચિંતા છે કે તિબેટના ઉચ્ચપ્રદેશમાં શરૂ થવા જઈ રહેલા આ પ્રોજેક્ટની પર્યાવરણ પર અસર પડી શકે છે.

ચીન બનાવી રહ્યું છે દુનિયાનો સૌથી મોટો ડેમ, ભારતની વાત તો છોડો... ધરતીની ગતિ પણ હલી જશે!

ચીને વિશ્વના સૌથી મોટા હાઇડ્રોપાવર ડેમના નિર્માણને મંજૂરી આપી દીધી છે. ચીન તિબેટના ઉચ્ચપ્રદેશના પૂર્વ ભાગમાં પોતાનો મહત્વકાંક્ષી પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવા જઈ રહ્યું છે. તેનાથી ભારત અને બાંગ્લાદેશના લાખો લોકોને અસર થઈ શકે છે.

2020માં પાવર કન્સ્ટ્રક્શન કોર્પોરેશન ઓફ ચાઈના દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, યાર્લુંગ ઝાંગબો નદીના નીચલા સ્તર પર બનાવવામાં આવી રહેલા આ ડેમમાં વાર્ષિક 300 અબજ KWH વીજળીનું ઉત્પાદન કરવાની ક્ષમતા હશે.

ચીન વિશ્વનો સૌથી મોટો ડેમ બનાવશે

હાલમાં, વિશ્વનો સૌથી મોટો થ્રી ગોર્જ ડેમ, જે મધ્ય ચીનમાં બનેલો છે, તેની ક્ષમતા 88.2 અબજ KWH છે, જેનો અર્થ છે કે ચીનના નવા ડેમની ક્ષમતા આના કરતાં 3 ગણી વધુ હશે.

ન્યૂઝ એજન્સીના જણાવ્યા અનુસાર, આ પ્રોજેક્ટ ચીનના મુખ્ય ઉદ્દેશ્યોને હાંસલ કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે. આ પ્રોજેક્ટ ચીનના કાર્બન પીકિંગ અને કાર્બન ન્યુટ્રાલિટી ટાર્ગેટને પહોંચી વળવામાં તેમજ એન્જિનિયરિંગ જેવા ઉદ્યોગોને પ્રોત્સાહિત કરવામાં અને તિબેટમાં નોકરીની તકો ઊભી કરવામાં મદદ કરશે.
યાર્લુંગ ઝાંગબોનો એક વિભાગ 50 કિમી (31 માઇલ) ના ટૂંકા અંતર પર 2,000 મીટર (6,561 ફૂટ) ની ઊંચાઈએ આવેલો છે, જે વિશાળ હાઇડ્રોપાવર સંભવિત તેમજ મુશ્કેલ એન્જિનિયરિંગ પડકારો પ્રદાન કરે છે.

3 હજાર અબજના ખર્ચે ડેમ બનશે

આ ડેમ બનાવવાનો ખર્ચ 34.83 બિલિયન ડોલર (આશરે રૂ. 3000 બિલિયન) હશે, જેમાં ડેમને કારણે વિસ્થાપિત થયેલા 14 લાખ લોકોના પુનર્વસનનો પણ સમાવેશ થાય છે. જો કે, અધિકારીઓએ હજુ સુધી જણાવ્યું નથી કે તિબેટમાં આ પ્રોજેક્ટથી કેટલા લોકો વિસ્થાપિત થશે અને વિશ્વના સૌથી સમૃદ્ધ અને વૈવિધ્યસભર ઉચ્ચપ્રદેશના સ્થાનિક પર્યાવરણ પર તેની શું અસર પડશે.

ભારત-બાંગ્લાદેશે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે

ચીની અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, તિબેટના હાઇડ્રોપાવર પ્રોજેક્ટ, જે ચીનની હાઇડ્રો-ઇલેક્ટ્રિક પાવર ક્ષમતાના એક તૃતીયાંશ કરતાં વધુ ધરાવે છે, તેની પર્યાવરણ પર કોઈ ખાસ અસર નહીં થાય અને તે પાણીના પુરવઠામાં વિક્ષેપ પણ નહીં નાખે.

આમ છતાં ભારત અને બાંગ્લાદેશ આ બંધને લઈને સતત ચિંતા વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. એવી આશંકા છે કે આ પ્રોજેક્ટ માત્ર સ્થાનિક ઇકોલોજીને જ નહીં પરંતુ નદીના વહેણ અને વહેણને પણ અસર કરી શકે છે.

તિબેટમાંથી નીકળતાંની સાથે જ યાર્લુંગ ઝંગબો નદીને બ્રહ્મપુત્રા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જે ભારતના અરુણાચલ પ્રદેશ અને આસામ રાજ્યમાંથી દક્ષિણમાં બાંગ્લાદેશ તરફ વહે છે. તિબેટમાંથી પશ્ચિમથી પૂર્વ તરફ વહેતી આ નદીના ઉપરના ભાગમાં ચીને પહેલેથી જ હાઇડ્રોપાવર ઉત્પાદન શરૂ કરી દીધું છે.

શું ડેમના કારણે પૃથ્વીની ગતિને અસર થશે?

રિપોર્ટ અનુસાર ચીનના આ બંધના ઘણા વિનાશક પરિણામો આવી શકે છે. વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે આ ડેમના કારણે માત્ર પર્યાવરણને જ નુકસાન નહીં થાય પરંતુ ભૂકંપ અને પૂરનો ખતરો પણ સર્જાઈ શકે છે.

નાસાના વૈજ્ઞાનિક બેન્જામિન ફોંગ ચાઓએ ચીનના થ્રી ગોર્જ ડેમને લઈને અનેક સવાલો ઉઠાવ્યા હતા. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે આ બંધ પૃથ્વીના પરિભ્રમણની ગતિ તેમજ ગ્રહની સ્થિતિને અસર કરી શકે છે. હવે જ્યારે ચીન થ્રી ગોર્જ્સ ડેમની ક્ષમતા કરતાં ત્રણ ગણી ક્ષમતા ધરાવતો ડેમ બનાવી રહ્યું છે, ત્યારે તેની અસર તેનાથી પણ વધુ હોઈ શકે છે.

Share On Social Media