યુપીમાં ભાજપને દલિતોએ પણ આપ્યો ફટકો, અનામત બેઠકો પર સપાની જીત

ઉત્તર પ્રદેશમાં નગીના, બુલંદશહેર, હાથરસ, આગ્રા, શાહજહાંપુર, હરદોઈ, મિસરીખ, ઈટાવા, બહરાઈચ, મોહનલાલગંજ, જાલૌન, કૌશામ્બી, બારાબંકી, લાલગંજ, મછિલશહર, બાંસગાંવ અને રોબર્ટસગંજ લોકસભા બેઠકો અનુસૂચિત જાતિ માટે અનામત છે.

યુપીમાં ભાજપને દલિતોએ પણ આપ્યો ફટકો, અનામત બેઠકો પર સપાની જીત

લખનૌ: ઉત્તર પ્રદેશમાં છેલ્લી બે સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં અનુસૂચિત જાતિ (દલિત) માટે અનામત લોકસભા બેઠકો પર શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન કરી રહેલી ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP)ને તાજેતરના ચૂંટણી પરિણામોમાં આ બેઠકો પર મોટો આંચકો લાગ્યો છે. રાજ્યની 80 લોકસભા બેઠકોમાંથી 17 બેઠકો દલિતો માટે અનામત છે, આ વખતે વિપક્ષી દળોએ નવ બેઠકો જીતીને ભાજપની આગેકૂચ અટકાવી દીધી છે.

અખિલેશે બધાને ચોંકાવી દીધા

જ્યારે સપાના વડા અખિલેશ યાદવે ફૈઝાબાદ (અયોધ્યા)ની સામાન્ય બેઠક પર નવ વખતના ધારાસભ્ય અને દલિત સમુદાયના અવધેશને પોતાના ઉમેદવાર જાહેર કર્યા ત્યારે લોકો ચોંકી ગયા હતા, પરંતુ પ્રસાદે ત્યાં બે વખતના સાંસદ અને પૂર્વ મંત્રી લલ્લુ સિંહને હરાવ્યા હતા. અનામત બેઠકો પૈકી, સપાએ સાત, કોંગ્રેસે એક અને દલિત રાજકારણના નવા નેતા, આઝાદ સમાજ પાર્ટી (કાંશીરામ)ના વડા ચંદ્રશેખર આઝાદે પણ એક બેઠક (નગીના) જીતી હતી.

બસપાને કારમી હાર મળી હતી

એ અલગ વાત છે કે એક સમયે દલિતોના આધારે રાજનીતિ અને સત્તામાં ટોચ પર પહોંચેલી માયાવતીની આગેવાની હેઠળની બહુજન સમાજ પાર્ટી (BSP) પોતાનું ખાતું પણ ખોલી શકી નથી. આ કારમી હાર પાછળ, એક BSP કાર્યકર્તાએ કહ્યું, “બહેનજી (માયાવતી) દ્વારા તાજેતરની ચૂંટણીની મધ્યમાં તેમના ભત્રીજા અને અનુગામી આકાશ આનંદને તમામ પદો પરથી હટાવવાની જાહેરાત કરવાથી અમને નુકસાન થયું છે.

ભાજપે 2014 અને 2019માં એકતરફી જીત નોંધાવી હતી

ભાજપે 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં તમામ 17 અનામત બેઠકો પર એકતરફી જીત મેળવી હતી, પરંતુ આ 17 બેઠકોમાંથી તેને 2019માં બસપા સામે માત્ર નગીના અને લાલગંજ બેઠકો ગુમાવવી પડી હતી. બાકીની 14 બેઠકો ભાજપે જ જીતી હતી અને રોબર્ટસગંજમાં એક બેઠક ભાજપના સહયોગી અપના દળ (એસ)એ જીતી હતી.

2024ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં ભાજપે માત્ર આઠ આરક્ષિત બેઠકો જીતી છે - બુલંદશહર, હાથરસ, આગ્રા, શાહજહાંપુર, હરદોઈ, મિસરીખ, બાંસગાંવ અને બહરાઈચ. જ્યારે સપાએ રોબર્ટસગંજ, મછિલશહર, લાલગંજ, કૌશામ્બી, જાલૌન, મોહનલાલગંજ અને ઇટાવા બેઠકો જીતી હતી. બારાબંકીથી કોંગ્રેસ અને નગીનાથી આઝાદ સમાજ પાર્ટીની જીત થઈ છે. બાંસગાંવ બેઠક પર ભાજપના કમલેશ પાસવાનને માત્ર 3150 મતોના માર્જિનથી વિજયી જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા.

કેન્દ્રીય મંત્રી પણ ચૂંટણી હારી ગયા

તે જ સમયે કેન્દ્રીય મંત્રી કૌશલ કિશોર (મોહનલાલગંજ) અને ભાનુ પ્રતાપ વર્મા (જાલૌન) જેવા મોદી સરકારના દિગ્ગજ નેતાઓને પણ આ વખતે હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. અનામત બેઠકોમાંથી અડધાથી વધુ બેઠકો પર વિરોધ પક્ષોએ કબજો જમાવ્યો હોવાથી, રાજકીય ટીકાકારો દાવો કરવા લાગ્યા છે કે ભાજપ અનામત બેઠકોનું સંચાલન કરવામાં નિષ્ફળ ગયું છે. બાબા સાહેબ આંબેડકર સેન્ટ્રલ યુનિવર્સિટી, લખનૌના ઈતિહાસ વિભાગના પ્રોફેસર અને ‘કાસ્ટ એન્ડ પોલિટિક્સ ઇન ડેમોક્રેસી’ પુસ્તકના લેખક ડૉ. સુશીલ પાંડેએ જણાવ્યું હતું કે, આ અંગે તાત્કાલિક નિર્ણય લેવો ખૂબ જ વહેલો છે, પરંતુ એવું ન થઈ શકે. ભાજપ ઉમેદવારની પસંદગી અંગે મતદારોનો અસંતોષ અને વિરોધ પક્ષો દ્વારા બંધારણ બચાવો, અનામત બચાવો અને રાશનના જથ્થામાં વધારો કરવાના નારા લગાવવાથી દલિતોનું વિરોધ પક્ષો તરફ આકર્ષણ વધ્યું છે.

Share On Social Media