દિલ્હીમાં પ્રદૂષણ ઘટાડવા સરકાર કૃત્રિમ વરસાદનું આયોજન કરી રહી છે, જાણો શું કહે છે નિષ્ણાતો

દિલ્હી સરકાર IIT કાનપુર તરફથી મળેલા પ્રસ્તાવને શુક્રવારે સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ રજૂ કરશે અને જણાવશે કે તે પ્રદૂષણનો સામનો કરવા માટે કૃત્રિમ વરસાદના વિકલ્પ પર આગળ વધવા માંગે છે.

દિલ્હીમાં પ્રદૂષણ ઘટાડવા સરકાર કૃત્રિમ વરસાદનું આયોજન કરી રહી છે, જાણો શું કહે છે નિષ્ણાતો

દિલ્હીમાં પ્રદૂષણની સમસ્યાનો સામનો કરવા માટે ઘણા પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે. દિલ્હી સરકારે IIT કાનપુર પાસેથી કૃત્રિમ વરસાદને લઈને વિગતવાર પ્રસ્તાવ માંગ્યો છે. દિલ્હી સરકાર IIT કાનપુર તરફથી મળેલા પ્રસ્તાવને શુક્રવારે સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ રજૂ કરશે અને જણાવશે કે તે પ્રદૂષણનો સામનો કરવા માટે કૃત્રિમ વરસાદના વિકલ્પ પર આગળ વધવા માંગે છે.

આ મુદ્દે વાત કરતા દિલ્હીના પર્યાવરણ મંત્રી ગોપાલ રાયે કહ્યું કે નિષ્ણાતો કહે છે કે કૃત્રિમ વરસાદ પ્રદૂષણ ઘટાડવા માટે અસરકારક પગલું હોઈ શકે છે. IIT કાનપુર સાથે બેઠક યોજવામાં આવી હતી, તેઓએ જણાવ્યું હતું કે કૃત્રિમ વરસાદનો પ્રાયોગિક અભ્યાસ 20-21 નવેમ્બરના રોજ થઈ શકે છે. IIT કાનપુરે બુંદેલખંડમાં કૃત્રિમ વરસાદનો પ્રાયોગિક અભ્યાસ કર્યો છે. IIT કાનપુર આજે તેના પ્રસ્તાવમાં જણાવશે કે તેની કિંમત કેટલી હશે.

અમે IIT કાનપુરના સમગ્ર પ્રસ્તાવને સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ મૂકીને મંજૂરી માંગીશું, કારણ કે કેન્દ્ર સરકારની ઘણી મંજૂરીઓ પણ જરૂરી છે. આજે મંત્રીઓની બેઠક એટલા માટે બોલાવવામાં આવી હતી કારણ કે ઘણી જગ્યાએથી સમાચાર આવી રહ્યા છે કે સરકારના નિર્ણયો જમીન પર લાગુ નથી થઈ રહ્યા. અમે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય અનુસાર દિલ્હી બહારની એપ આધારિત ટેક્સીઓને દિલ્હી આવવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે.

પર્યાવરણ મંત્રી ગોપાલ રાય અને નાણા મંત્રી આતિશીએ બેઠક યોજી હતી

જો સુપ્રીમ કોર્ટ લીલી ઝંડી આપે છે તો દિલ્હી સરકાર કેન્દ્ર સરકાર સાથે મળીને પરવાનગી લેવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરશે. દિલ્હીના પર્યાવરણ પ્રધાન ગોપાલ રાય અને નાણાં પ્રધાન આતિશીએ ગુરુવારે IIT કાનપુરની ટીમ સાથે બેઠક યોજી હતી અને તેમને કૃત્રિમ વરસાદના પ્રથમ પાયલોટનું સંચાલન કરવા માટે વિગતવાર દરખાસ્ત સબમિટ કરવા જણાવ્યું હતું.

પર્યાવરણ મંત્રી ગોપાલ રાયે કહ્યું કે IIT કાનપુરની ટીમે કહ્યું છે કે કૃત્રિમ વરસાદ કરવા માટે ઓછામાં ઓછા 40% વાદળો જરૂરી છે... 20 અને 21 નવેમ્બરના રોજ વાદળો બનવાની સંભાવના છે. તેમનું કહેવું છે કે જો અમને તે પહેલા પરવાનગી મળી જાય તો અમે પ્રથમ પાઈલટ કરી શકીશું.

ગોપાલ રાયે કહ્યું, "શુક્રવારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી છે, તેથી અમે સુપ્રીમ કોર્ટમાં એક પ્રસ્તાવ પણ મૂકીશું કે કૃત્રિમ વરસાદની આવી સંભાવના છે અને કોર્ટે તેના પર વિચાર કરવો જોઈએ." જો સુપ્રીમ કોર્ટનો આદેશ આવશે તો અમે કેન્દ્ર સરકાર પાસે પરવાનગી લેવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરીશું.

હવામાન વિભાગે શું કહ્યું?

ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD)ના મહાનિર્દેશક મૃત્યુંજય મહાપાત્રાએ 'PTI-ભાષા'ને જણાવ્યું હતું કે કૃત્રિમ વરસાદ બનાવવાનો પ્રયાસ ત્યારે જ થઈ શકે છે જ્યારે વાદળો હોય અથવા ભેજ હોય. તેમણે કહ્યું, “ભારતમાં આ અંગે કેટલાક પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા છે જે તેલંગાણા, તમિલનાડુ અને કર્ણાટકમાં કરવામાં આવ્યા હતા. કૃત્રિમ વરસાદ પર સંશોધન વૈશ્વિક સ્તરે થઈ રહ્યું છે... મૂળભૂત જરૂરિયાત વાદળ અથવા ભેજ છે. ભારતમાં કૃત્રિમ વરસાદ પર સંશોધન થઈ રહ્યા છે પરંતુ હજુ સુધી તેમાં કોઈ ખાસ પ્રગતિ થઈ નથી.

કૃત્રિમ વરસાદ શું છે?

સિલ્વર આયોડાઈડ આકાશમાં છાંટવામાં આવે છે. આ છંટકાવ વિમાનની મદદથી આકાશમાં કરવામાં આવે છે. જેના કારણે સિલ્વર આયોડાઈડ હવા અને વર્તમાન વાદળોના સંપર્કમાં આવે છે. સિલ્વર આયોડાઈડ બરફ જેવું છે. ભેજવાળા વાદળોમાં પાણીનું પ્રમાણ વધે છે અને વાદળો ઝડપથી બનવાનું શરૂ કરે છે. આ વાદળોમાંથી વરસાદ પડે છે આને ક્લાઉડ સીડીંગ પણ કહેવાય છે.

Share On Social Media